Mới đây, hai phương án nâng cấp tuyến đường sắt Bắc – Nam đã được Công ty cổ phần tư vấn Đầu tư và xây dựng giao thông vận tải trình lên Bộ Giao thông Vận tải. Đề án này, được dư luận chú ý do trước đó đề án đường sắt cao tốc Bắc- Nam gây nhiều tranh cãi đã không được thông qua.
Đề án này (dưới dạng báo cáo) cho rằng, có thể nâng cấp tuyến đường sắt Bắc – Nam hiện có tùy thuộc điều kiện địa hình cụ thể theo từng khu đoạn; đưa tuyến đường sắt huyết mạch này lên tới 80-90 km/h với tàu khách và 50-60 km/h đối với tàu hàng (tốc độ trung bình). Theo đó, nếu tốc độ đạt 80km/h (với tàu khách) và 50km/h (với tàu hàng, mỗi năm sẽ chuyên chở được 15 triệu hành khách/năm, vận chuyển hàng hóa đường sắt 5 triệu tấn/năm. Còn theo phương án có tốc độ chạy tàu bình quân của tàu khách là 90 km/h và tàu hàng là 60 km/h, sẽ chuyên chở 16 triệu hành khách/năm, khối lượng hàng hóa đạt 6 triệu tấn/năm.
Đơn vị tư vấn cũng chỉ ra các giải pháp quy hoạch cho phương án cơ sở gồm các giải pháp nâng cao tốc độ chạy tàu; giải pháp nâng cao năng lực thông qua và năng lực vận tải; giải pháp về nâng cấp đầu tư phương tiện đầu máy toa xe; giải pháp về nâng cao năng lực quản lý, tổ chức khai thác.
Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ GTVT đã đề nghị đơn vị tư vấn và các đơn vị liên quan cần đưa ra được cơ sở khoa học về cả lý thuyết và thực tiễn để chứng minh được tốc độ chạy tàu trong hai phương án nói trên; rà soát lại các công trình cần phải nâng cấp, cải tạo; đưa thêm vào nội dung quy hoạch về các dự án cải tạo, nâng cấp có thể thực hiện bằng xã hội hóa; nghiên cứu về giải pháp thoát lũ…; báo cáo về quy hoạch chi tiết hiện đại hóa tuyến đường sắt Bắc – Nam, chậm nhất là vào ngày 10-12 tới, để Bộ GTVT phê duyệt ngay trong tháng 12-2013.
Cũng liên quan đến tuyến đường bộ, trong phiên bế mạc Kỳ họp thứ 6, QH khóa XIII, QH đã đồng ý đến năm 2020 hoàn thành các dự án thành phần để nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) với quy mô 2 làn xe, cùng với nhiều thông số của dự án được điều chỉnh. Được biết, chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh đã được QH khóa 11 quyết định tại nghị quyết số 38/2004/QH11 ngày 3-12-2004 với tổng chiều dài toàn tuyến 3.167km (trong đó tuyến chính dài 2.667 km; tuyến nhánh phía Tây dài 500 km). Trong đó, mặt cắt ngang đường được quy hoạch theo từng đoạn với quy mô từ 2 đến 8 làn xe. Nền đường và khoảng hai phần ba tuyến đường được quy hoạch thiết kế theo tiêu chuẩn của đường cao tốc. Trong lần điều chỉnh này, tổng chiều dài toàn tuyến sẽ là 3.183 km, trong đó tuyến chính dài 2.499 km, nhánh phía Tây dài 684 km. Với điều chỉnh này, tuyến chính giảm 168 km, nhánh Tây tăng 184 km, tổng chiều dài toàn tuyến tăng 16 km. Quy mô, tiêu chuẩn kỹ thuật, mặt cắt ngang đường được quy hoạch theo từng đoạn với quy mô từ 2 đến 6 làn xe (giảm 2 làn xe).
